Baş belası kahverengi kokarca erken uyandı! Fındık bahçelerine tehdit büyüyor

Karadeniz’in korkulu rüyası haline gelen kahverengi kokarca, bu yıl kış uykusundan iki ay erken uyandı. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar nedeniyle harekete geçen zararlı böcek, bölgedeki fındık başta olmak üzere 300’den fazla bitki türü için yeniden büyük tehdit oluşturuyor.

2017 yılında Gürcistan üzerinden Türkiye’ye gelen ve 8 yıldır tarım ürünlerine zarar veren kahverengi kokarca, bitkilerin öz suyunu emerek verimi düşürüyor. Özellikle fındık üreticilerini endişelendiren bu istilacı türle mücadele kapsamında Trabzon İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri seferber oldu.

Trabzon’un 18 ilçesinde yoğun çalışma başlatan ekipler, kırsal mahallelerdeki üreticilere 5 bin adet biyosidal ürün dağıttı. Ayrıca zararlının yoğun görüldüğü bölgelerde feromon tuzakları kurulurken, kimyasal ilaçlamaların yanı sıra biyolojik mücadele de hız kazandı.

2024 yılında 10 bin adet samuray arısı doğaya bırakılırken, Tarım ve Orman Bakanlığı bu sayıyı 1 milyona çıkaracak. 47 binden fazla bina, depo ve mesken ilaçlandı. Uzmanlar, kokarcanın kontrol altına alınmaması halinde fındık başta olmak üzere birçok üründe ciddi rekolte kayıpları yaşanabileceğini vurguluyor.

Trabzon İl Tarım ve Orman Müdürü İsa Kaplan, biyolojik mücadelenin samuray arıları ile yapıldığını belirterek, "Kahverengi kokarcanın Türkiye'ye 2017 yılında Gürcistan'dan geldiği biliniyor. İlk seneler çok fazla tahribat yapmadı. Artvin ve Rize'den sonra Trabzon'a geldi. 34 tane ile yayılmış durumda. Bir nevi Kovid gibi pandemiye maruz kaldık. Bununla ilgili bakanlığımız ilk günden itibaren çok etkin bir çalışma yapıyor. Stratejik planlarını oluşturdu. Bizler ne yapacağımızı, nasıl mücadele edeceğimizi harfiyen Bakanlığın Eylem planına göre yapmaktayız. Tabi bunun yanında Bakanımız bu konuyla ilgili büyük bir bütçe ayırdı. Elimizdeki kaynaklarımızda çok güçlü. Biyolojik mücadeleyi samuray arıları ile yapıyoruz. İlimizde geçen yıl 10 bin adet Samuray arısı bırakıldı. Ama bu sene 4 tane enstitüde 1 milyon adet samuray arısını doğaya bırakacağız. Bunun haricinde kimyasal mücadelemiz ilaçlamalar devam ediyor. Mekanik mücadelemiz kışlıkları girip çıkarken tespit et yok et şeklinde bir mücadelemiz var. Şu anda da biyosidal ürün dediğimiz halk sağlığı ürünlerimiz var. Bunlar Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırıldı. Kışlaklarda, evlerde, konaklarda kış uykusundan çıkan kokarca için dağıttığımız bir sprey var. Bölgemizde 5 bin tane dağıttık. Zirai mücadele olarak da bizi ekiplerimiz ilaçlamaya devam ediyor" dedi.

Kaplan ayrıca, "Kokarca kışlaktan çıkıyor soğuğu görünce tekrar kışlığa geri dönüyor. Bu kokarcayı öldürmüyor ama çiftleşip çoğalmasını baskılayan bir yöntem oluyor. Sıcak tekrar soğuk. İnşallah bunu birkaç kez yaşarız. Kokarca dışarı çıktığı zaman fenomen kokularına doğru gelecek ama önce karnını doyurma lazım. Bunu genelde Sonbahar'da kışlaklara giderken bir de çiftleşme zamanında cezbet-öldür dediğimiz sisteme geçiyoruz. Bununla ilgili bakanımız çok büyük ödenek verdi. Arazimizin büyük bir çoğunluğuna feromon tuzaklar yerleştireceğiz. Geçen sene ülkemizde üretim yoktu bu yıl ülkemizde de üretim var. Tuzakları özellikle meyve vermeyen ağaçlara asıyoruz. Çünkü zirai ilaç attığımız ağaçta herhangi bir meyve zarar görmesin diye. 3-5 günde bir toplanan kokarcayı orada imha ediyoruz. Hangi bölgede ne kadar tuzak koyacağımızı da önceden belirlediğimiz çalışmalarla oluşturuyoruz. Geçen sene bizim yüzde 7'lik bir zayiatımız vardı. Geçen sene de bir düşüş olduğunu düşünüyoruz. Çünkü geçen sene de aynı sıcak soğuk etkisiyle bir çoğalma da baskılandı. İnşallah bu senede daha az bir zayiatla sezonu kapatmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.